محمدمهدی رحیمیان: عکاسی مفهومی از آیات قرآنی دشوار است/ تغییر رویکرد در جشنواره‌ها بازگشت Back

 

داور جشنواره ملی «عکس آیات» معتقد است تغییر رویکرد در جشنواره‌های عکاسی سبب خواهد شد به مرور شاهد آثار بکرتری باشیم.
 
محمدمهدی رحیمیان مدیر گروه عکاسی دانشکده خبر که این روزها داوری جشنواره ملی «عکس آیات» را بر عهده دارد، درباره انتخاب رویکرد معنایی و ارزیابی آثار رسیده به این جشنواره به خبرنگار مهر گفت: در وهله اول باید یک ارجاع تاریخی درباره عکس هایی که مبتنی بر آیین ها و مراسم مذهبی است، ارایه بدهم. طی ۴۰ سال گذشته تغییراتی در حیطه عکاسی با رویکرد مذهبی رخ داده است. در ۱۵ سال اول انقلاب اسلامی ما شاهد توجه عکاسان و سفارش دهندگان به حوزه عکس های قرآنی و آیینی بودیم اما به مرور شکل این عکس ها و سفارش ها تغییر کرد.
 
وی با اشاره به نقش پررنگ مذهب در شکل گیری لایه های اجتماعی، توضیح داد: با توجه به نقش و رویکردی که مذهب در شکل گیری لایه های اجتماعی و سمت و سو دادن به عادت ها و سنن با توجه به گستره کشور پهناور ایران دارد، می توان گفت در کنار نوروز، مهمترین و گسترده ترین سوژه های عکاسی را باید در حوزه عکس های آیینی و مذهبی جستجو کرد.
 
داور جشنواره ملی «عکس آیات» عنوان کرد: به طور کلی عکس هایی که محوریتی همراه با آمیختگی سنن ملی و باورهای مذهبی دارند در ۴۰ سال گذشته مورد تمرکز بوده است و رویکرد آماری هم نشان می دهد که به طور نمونه سوگواره‌های عاشورایی تا چه میزان مورد استقبال قرار گرفته و رو به گسترش است و از طرف دیگر سال‌ها است جشنواره ها و مسابقات قرآنی در حوزه عکس برگزار می شود.
 
وی با بیان اینکه راهپیمایی اربعین نیز فضای جدیدی برای عکاسی آیینی و مذهبی باز کرده است، گفت: باید بگویم که بیشتر یک رویکرد ملی را در عموم عکس های این حوزه شاهد هستیم به این معنی که حضور قرآن در عرصه فردی و اجتماعی در عکس‌های این حوزه نمود دارد و این کتاب آسمانی در فرهنگ و سنن ما نقش ایفا می کند.
 
این عکاس در ادامه به سختی عکاسی از مفاهیم عمیق قرآنی اشاره کرد و افزود: به نظر می رسد که در تصویرسازی، نگارگری و نقاشی این مفاهیم بهتر به ظهور می رسد. در جهان واقعی عکاسان با چالش های پیدا کردن نشانه های عینی مفاهیم قرآنی روبرو هستند چرا که عکاس با نشانه های بیرونی سر و کار دارد و باید به سمت فرم ها برود.
 
وی با ذکر مثالی عنوان کرد: به طور مثال شما مشاهده می کنید طی هزار سال آموزه های قرآنی و دینی ما توانسته در ابنیه خوش بدرخشد و اتفاقا یکی از سوژه های مهم عکاسان ما ابنیه ها است. در معماری نیز مفاهیم توانسته در نقوش و گلدسته ها و دیگر هنرهای وابسته به معماری جای خود را باز کند. تمام نشانه ها در معماری اسلامی ارجاع به مفاهیم قرآنی و دینی است اما در عکاسی یافتن مصداق ها کمی سخت است به همین دلیل عکاسان بیشتر به سمت آیین های مرتبط مانند نیایش، عبادت، زیارت، عزاداری ها و ... می روند.
 
رحیمیان در پاسخ به اینکه برای مفهومی‌تر کردن عکس های این حوزه چه تمهیداتی می توان اندیشید، توضیح داد: شاید با تغییر رویکرد در جشنواره ها به مرور بتوان به این سمت حرکت کرد که شاهد آثار بکرتری باشیم. موضوع این است که استنباط از آیات قرآنی و بعد به تصویر کشیدن آن از طریق نشانه ها می تواند از فردی تا فرد دیگر متفاوت باشد و در جشنواره ها داوری آثار اینچنینی سخت می شود. به نظرم می توان در جشنواره ها یک موضوع را به عنوان تم جشنواره، از دل آیات قرانی استخراج و آن را معرفی کرد. مثل مهربانی، بخشش، اسراف و ... اما باید این را در نظر گرفت که این تِم باید قابلیت عکاسی داشته باشد.
 
داور جشنواره ملی «عکس آیات» در پایان گفت: معتقدم باید در جشنواره ها بدانیم دقیقا به دنبال چه چیزی هستیم، آیا می خواهیم به مردم آگاهی بدهیم یا آنها را ترغیب کنیم الگوی درستی از آموزه های دینی در زندگی به کار ببرند و از طریق عکس آنها را ترویج دهیم یا می خواهیم جشنواره ای متشکل از عکس هایی داشته باشیم که نشانه های مستقیم قرآنی را نشان می دهند. اگر به دنبال دوری از کلیشه ها هستیم باید مطالعات و شناخت عمیقی نسبت به موضوع داشته باشیم و پیشینه فرهنگی آن را بررسی کنیم و از اندیشمندان و قرآن پژوهان استفاده کنیم. ضمن اینکه به گمانم چیزی که جایش در عکس های جشنواره ای ما خالی است ذکر یک کپشن و توضیح عکاس درباره عکس هایش است که ما را به متن عکس نزدیک تر کند.

 

تاریخ خبر:  1397/08/15